امداد و بهداشت پایگاه شهدای بسیج ایرنا

من فرهاد شرف پور مربی امداد و نجات در این وبلاگ در مورد اصول کمک های اولیه ، آموزش امداد و نجات مطالبی را ارائه خواهم نمود ./.

امداد و بهداشت پایگاه شهدای بسیج ایرنا

من فرهاد شرف پور مربی امداد و نجات در این وبلاگ در مورد اصول کمک های اولیه ، آموزش امداد و نجات مطالبی را ارائه خواهم نمود ./.

زخم‌ چشم

چشم‌ ممکن‌ است‌ دچار کبودی‌ شود و یا در اثر ضربات‌ مستقیم‌ یا قطعات‌ خرد شده‌ و تیز فلزی‌، سنگی‌ یا شیشه‌ای‌ دچار بریدگی‌ شود. به‌ دلیل‌ خطری‌ که‌ بینایی‌ مصدوم‌ را تهدید می‌کند، تمام‌ آسیب‌های‌ چشم‌ را باید جدی‌ تلقی‌ کرد. حتی‌ خراش‌های‌ سطحی‌ که‌ به‌ سطح‌ چشم‌ (قرینه‌) وارد می‌شوند، می‌توانند منجر به‌ تشکیل‌ جوشگاه‌ زخم‌ و عفونت‌ شوند. امکان‌ از بین‌ رفتن‌ همیشگی‌ بینایی‌ نیز وجود دارد.
تشخیص‌
درد شدید و اسپاسم‌ پلک‌ها
زخم‌ قابل‌ مشاهده‌ ویا نمای‌ چشم‌ پر خون‌ (قرمز)
از دست‌ رفتن‌ بینایی‌ به‌ طور کامل‌ یا جزیی‌
نشست‌ خون‌ یا مایع‌ زلال‌ از زخم‌
این‌ مبحث‌ را هم‌ ببینید:
اجسام‌ خارجی‌ در چشم‌ .

اهداف‌
پیشگیری‌ از صدمات‌ بیشتر
فراهم‌ کردن‌ شرایط‌ انتقال‌ به‌ بیمارستان‌
احتیاط‌!
سعی‌ نکنید جسم‌ خارجی‌ فرورفته‌ در چشم‌ را خارج‌ کنید یا به‌ آن‌ دست‌ بزنید.
۱) به‌ مصدوم‌ کمک‌ کنید که‌ به‌ پشت‌ دراز بکشد و سر او را با حد امکان‌ بی‌ حرکت‌ نگه‌ دارید. به‌ او بگویید که‌ هیچ‌ یک‌ از دو چشم‌ راحرکت‌ ندهد؛ جابه‌ جا کردن‌ چشم‌ سالم‌، چشم‌ آسیب‌ دیده‌ را وادار به‌ حرکت‌ خواهد کرد و ممکن‌ است‌ شدت‌ صدمات‌ بیشتر شود.
۲) از مصدوم‌ بخواهید که‌ یک‌ پانسمان‌ استریل‌ یا پارچه‌ تمیز بدون‌ کرک‌ را روی‌ چشم‌ آسیب‌ دیده‌ نگه‌ دارد. اگر تا فراهم‌ شدن‌ کمک‌های‌ طبی‌، قدری‌ طول‌ می‌کشد، این‌ لایه‌ پوششی‌ را به‌ کمک‌ باند در محل‌ خود محکم‌ کنید.
۳) مصدوم‌ را در همین‌ وضعیت‌ به‌ بیمارستان‌ منتقل‌ کنید.

خونریزی‌ از گوش + خونریزی‌ از بینی +خونریزی‌ از دهان

خونریزی‌ از گوش

این‌ حالت‌ معمولاً در اثر پاره‌ یا سوراخ‌ شدن‌ پرده‌ گوش‌ روی‌ می‌دهد؛ عواملی‌ مثل‌ فرو کردن‌ یک‌ جسم‌ خارجی‌ در داخل‌ گوش‌، وارد آمدن‌ یک‌ ضربه‌ به‌ یک‌ سمت‌ سر یا وقوع‌ انفجار، به‌ سوراخ‌ شدن‌ پرده‌ گوش‌ منجر می‌شوند. علایم‌ عبارتند از: درد تیز، سپس‌ گوش‌ درد، کری‌ و احتمالاً گیجی‌. وجود خونابه‌، یک‌ نشانه‌ جدی‌ است‌؛ این‌ نشانه‌ به‌ معنای‌ شکستگی‌ جمجمه‌ و نشت‌ مایع‌ از اطراف‌ مغز است‌.
مباحث‌ زیر را هم‌ ببینید:
جسم‌ خارجی‌ در گوش‌ آسیب‌ سر .

اهداف‌
فراهم‌ کردن‌ شرایط‌ انتقال‌ به‌ بیمارستان‌
احتیاط‌!
اگر مشکوک‌ به‌ شکستگی‌ جمجمه‌ هستید، سر مصدوم‌ را جابه‌جا نکنید.
۱) به‌ مصدوم‌ کمک‌ کنید تا در وضعیت‌ نیمه‌ نشسته‌ قرار بگیرد به‌ طوری‌ که‌ سر او به‌ سمت‌ آسیب‌ دیده‌ کج‌ شود تا خون‌ به‌ خارج‌ تخلیه‌ شود.
۲) در صورت‌ امکان‌ دستکش‌ یکبار مصرف‌ بپوشید. یک‌ پانسمان‌ استریل‌ یا یک‌ قطعه‌ پارچه‌ تمیز بدون‌ کرک‌ را به‌ ملایمت‌ روی‌ گوش‌ قرار دهید. مصدوم‌ را در همین‌ وضعیت‌ به‌ بیمارستان‌ منتقل‌ کند.

خونریزی‌ از بینی

خونریزی‌ از بینی‌ به‌ طور شایع‌ دراثر پاره‌ شدن‌ رگهای‌ خونی‌ کوچک‌ در داخل‌ سوراخ‌ بینی‌ رخ‌ می‌دهد؛ این‌ رگها یا در اثر ضربه‌ به‌ بینی‌ و یا در نتیجه‌ عطسه‌ کردن‌، دستکاری‌ بینی‌ با انگشت‌ یا فین‌ کردن‌ پاره‌ می‌شوند. فشار خون‌ بالا نیز می‌تواند باعث‌ خونریزی‌ از بینی‌ شود. در صورتی‌ که‌ خون‌ زیادی‌ از بدن‌ مصدوم‌ خارج‌ شود، خونریزی‌ از بینی‌ می‌تواند خطرناک‌ باشد. به‌ علاوه‌ اگر خونریزی‌ به‌ دنبال‌ آسیب‌ به‌ سر رخ‌ داده‌ باشد، خون‌ می‌تواند رقیق‌ و آبکی‌ باشد.این‌ نشانه‌ بسیار خطرناک‌ و جدی‌ است‌ زیرا حکایت‌ از آن‌ دارد که‌ جمجمه‌ دچار شکستگی‌ شده‌ و مایع‌ دور مغز درحال‌ نشست‌ کردن‌ است‌.
مباحث‌ زیر را هم‌ ببینید:
جسم‌ خارجی‌ در بینی‌ ، آسیب‌ سر .

اهداف‌
مهار کردن‌ خونریزی‌
باز نگه‌ داشتن‌ راه‌ تنفسی‌
۱) از مصدوم‌ بخواهید که‌ بنشیند. به‌ او توصیه‌ کنید که‌ سر خود را به‌ جلو خم‌ کند تا امکان‌ تخلیه‌ خون‌ از سوراخ‌های‌ بینی‌ فراهم‌ شود.
۲) از مصدوم‌ بخواهید که‌ از دهان‌ نفس‌ بکشد (این‌ عمل‌ در حفظ‌ خونسردی‌ مصدوم‌ نیز مؤثر است‌) و قسمت‌ نرم‌ بینی‌اش‌ را فشار دهد. در صورت‌ لزوم‌، به‌ مصدوم‌ اطمینان‌ بدهید و به‌ او کمک‌ کنید.
احتیاط‌!
اجازه‌ ندهید سر مصدوم‌ به‌ عقب‌ بر گرددد؛ خون‌ ممکن‌ است‌ به‌ داخل‌ حلق‌ بریزد و سبب‌ استفراغ‌ شود.
اگر خونریزی‌ متوقف‌ و سپس‌ مجدداً آغاز شد، به‌ مصدوم‌ بگویید که‌ دوباره‌ بینی‌ را بفشارد.
اگر خونریزی‌ شدید است‌ یا در مجموع‌ بیش‌ از ۳۰ دقیقه‌ طول‌ کشیده‌ است‌، مصدوم‌ را در وضعیت‌ درمانی‌ به‌ بیمارستان‌ منتقل‌ کنید.
مورد خاص‌
کودکان‌
یک‌ کودک‌ خردسال‌ ممکن‌ است‌ در اثر خونریزی‌ از بینی‌، دچار ترس‌ شود. به‌ او اطمینان‌ خاطر بدهید و کاسه‌ای‌ در اختیارش‌ بگذارید تا آب‌ دهان‌ خود را داخل‌ آن‌ بریزید.
۳) به‌ مصدوم‌ بگویید که‌ همچنان‌ بینی‌ خود را با فشار نگه‌ دارد. به‌ او توصیه‌ کنید که‌ از صحبت‌ کردن‌، بلعیدن‌ آب‌ دهان‌، سرفه‌ کردن‌، بیرون‌ انداختن‌ آب‌ دهان‌ یا بالا کشیدن‌ بینی‌ (فین‌ فین‌ کردن‌) خوداری‌ کند چون‌ این‌ کارها می‌توانند لخته‌های‌ خون‌ تشکیل‌ شده‌ در بینی‌ را از جا بکنند. یک‌ قطعه‌ پارچه‌ یا دستمال‌ کاغذی‌ تمیز به‌ او بدهید تا قطرات‌ خون‌ را پاک‌ کند.
۴) پس‌ از 10 دقیقه‌، به‌ مصدوم‌ بگویید که‌ فشار را قطع‌ کند. اگر خونریزی‌ هنوز قطع‌ نشده‌ بود، از او بخواهید که‌ دوباره‌ برای‌ ۲ دوره‌ ۱۰ دقیقه‌ای‌ دیگر، بینی‌ خود را فشار دهد.
۵) همین‌ که‌ خونریزی‌ متوقف‌ شد، با استفاده‌ از آب‌ ولرم‌ و در شرایطی‌ که‌ مصدوم‌ همچنان‌ رو به‌ جلو خم‌ شده‌ باشد، اطراف‌ بینی‌ او را پاک‌ کنید.
۶) به‌ مصدوم‌ توصیه‌ کنید که‌ چند ساعت‌، بدون‌ حرکت‌ استراحت‌ کند. به‌ او بگویید از ورزش‌ کردن‌ و به‌ ویژه‌ فین‌ کردن‌ پرهیز کند چون‌ این‌ کارها، لخته‌های‌ تشکیل‌ شده‌ را از جا می‌کنند.

خونریزی‌ از دهان

بریدگی‌های‌ زبان‌، لب‌ها یا پوشش‌ داخلی‌ دهان‌، از آسیب‌های‌ جزیی‌ تا جراحات‌ جدی‌تر متغیر هستند. علت‌ این‌ آسیب‌ها معمولاً خود دندان‌ها یا کشیدن‌ آنها است‌. خونریزی‌ از دهان‌ می‌تواند شدید و نگران‌ کننده‌ باشد.به‌ علاوه‌، خطر استنشاق‌ خون‌ به‌ داخل‌ ریه‌ها و بروز مشکلات‌ تنفسی‌ هم‌ وجود دارد.

اهداف‌
مهار کردن‌ خونریزی‌
حفاظت‌ از راه‌ تنفسی‌ با پیشگیری‌ از استنشاق‌ خون‌
۱) از مصدوم‌ بخواهید که‌ بنشیند و سر خود را جلو بیاورد و مختصری‌ به‌ سمت‌ آسیب‌ دیده‌ خم‌ کند تا امکان‌ تخلیه‌ خون‌ از دهان‌ فراهم‌ شود.
۲) در صورت‌ امکان‌ دستکش‌ یکبار مصرف‌ بپوشید. یک‌ لایه‌ پوششی‌ گازدار روی‌ زخم‌ قرار دهید. از مصدوم‌ بخواهید که‌ این‌ پوشش‌ را بین‌ شست‌ و انگشتان‌ خود فشرده‌، به‌ مدت‌ ۱۰ دقیقه‌ روی‌ زخم‌ فشار دهد.
مورد خاص‌
خونریزی‌ از حفره‌ دندانی‌
برای‌ مهار خونریزی‌ از حفره‌ دندانی‌، یک‌ لایه‌ پوششی‌ گازدار ضخیم‌ در داخل‌ حفره‌ دندانی‌ قرار دهید تا مانع‌ از رسید دندان‌ها به‌ هم‌ شوید و به‌ او بگویید که‌ با فشار دندان‌ها، این‌ لایه‌ را نگه‌ دارد.
احتیاط‌!
اگر وسعت‌ زخم‌ زیاد است‌ یاخونریزی‌ بیش‌ از ۳۰ دقیقه‌ طول‌ کشیده‌ و یا مجدداً شروع‌ شده‌ است‌، به‌ یک‌ پزشک‌ یا دندان‌ پزشک‌ مراجعه‌ کنید.
از شستن‌ دهان‌ خودداری‌ کنید چون‌ این‌ کار می‌تواند منجر به‌ کنده‌ شدن‌ لخته‌ها شود.
۳) اگر خونریزی‌ ادامه‌ پیداکرد، پوشش‌ زخم‌ را عوض‌ کنید. به‌ مصدوم‌ بگویید که‌ اجازه‌ دهد خون‌، قطره‌ قطره‌ از دهان‌ او خارج‌ شود؛ بلع‌ خون‌ می‌تواند سبب‌ استفراغ‌ شود. به‌ او توصیه‌ کنید که‌ به‌ مدت‌ ۱۲ ساعت‌ از خوردن‌ نوشیدنی‌های‌ داغ‌ پرهیز کند.

خونریزی‌ شدید

 
خونریزی‌ شدید ممکن‌ است‌ نگران‌ کننده‌ باشد. احتمال‌ وقوع‌ شوک‌ وجود دارد و ممکن‌ است‌ بیمار هوشیاری‌ خود را از دست‌ بدهد. اگر خونریزی‌ متوقف‌ نشود، امکان‌ دارد قلب‌ مصدوم‌ از ضربان‌ بایستد. خونریزی‌ در محل‌ صورت‌ یا گردن‌، می‌تواند از رسیدن‌ جریان هوا به‌ ریه‌ها جلوگیری‌ کند. هنگامی‌ که‌ می‌خواهید به‌ درمان‌ خونریزی‌ بپردازید، ابتدا کنترل‌ کنید که‌ آیا شی‌ء در داخل‌ زخم‌ وجود دارد یا خیر؛ دقت‌ کنید که‌ روی‌ شی‌ء فشار وارد نکنید.
مباحث‌ زیر را هم‌ ببینید:
اقدامات‌ نجات‌دهنده‌ حیات ، شوک‌

اهداف‌
کنترل‌ خونریزی‌
پیشگیری‌ از شوک‌ و به‌ حداقل‌ رساندن‌ آثار آن‌
به‌ حداقل‌ رساندن‌ امکان‌ عفونت‌
فراهم‌ کردن‌ شرایط‌ انتقال‌ فوری‌ به‌ بیمارستان‌
شی‌ در داخل‌ زخم‌ وجود ندارد
۱) درصورت‌ امکان‌، دستکش‌ یکبار مصرف‌ بپوشید. لباس‌ها را (در حد نیاز) خارج‌ کنید یا برش‌ دهید تا زخم‌ آشکار گردد .
۲) با کف‌ دست‌ یا انگشتانتان‌ و ترجیجاً به‌ کمک‌ یک‌ پانسمان‌ استریل‌ یا یک‌ قطعه‌ پارچه‌ تمیز بدون‌ کرک‌، مستقیماً روی‌ زخم‌ فشار وارد کنید (اما زمان‌ را برای‌ پیدا کردن‌ پانسمان‌ تلف‌ نکنید). می‌توانید از مصدوم‌ بخواهید که‌ خودش‌ مستقیماً روی‌ زخم‌ فشار وارد کند.
۳) اندام‌ آسیب‌ دیده‌ را بلند کنید و، بالاتر از سطح‌ قلب‌ مصدوم‌ نگه‌ دارید تا میزان‌ خونریزی‌ کاهش‌ پیدا کند. در صورتی‌ که‌ مشکوک‌ به‌ شکستگی‌ استخوان‌ هستید، اندام‌ را با ملایمت‌ جابه‌ جا کنید.
۴) در صورت‌ امکان‌، به‌ مصدوم‌ کمک‌ کنید که‌ روی‌ یک‌ پتو دراز بکشد تا در برابر سرما محافظت‌ شود. در صورتی‌ که‌ مشکوک‌ به‌ شوک‌ هستید، پاهای‌ مصدوم‌ را بلند کنید و بالاتر ار سطح‌ قلب‌ او نگه‌ دارید.
۵) پانسمان‌ را با یک‌ باند سفت‌ که‌ بتواند فشار کافی‌ وارد کند، محکم‌ کنید. دقت‌ کنید که‌ باند بیش‌ از حد محکم‌ نباشد که‌ گردش‌ خون‌ را مختل‌ کند.
۶) اگر خونریزی‌ همچنان‌ ادامه‌ داشت‌، یک‌ پانسمان‌ دیگر روی‌ اولی‌ قرار دهید. اگر خون‌ به‌ داخل‌ پانسمان‌ دوم‌ نشت‌ کرد، هر دو پانسمان‌ را برداشته‌، یک‌ پانسمان‌ تازه‌ قرار دهید و دقت‌ کنید که‌ فشار دقیقاً روی‌ محل‌ خونریزی‌ وارد شود.
۷) با استفاده‌ از یک‌ آویز ویا باندپیچی‌، اندام‌ آسیب‌ دیده‌ را در وضعیت‌ بالاتر نگه‌ دارید.
۸) با مرکز اورژانس‌ تماس‌ بگیرید و آمبولانس‌ درخواست‌ کنید. علایم‌ حیاتی‌ (سطح‌ پاسخ‌ دهی‌، نبض‌ و تنفس‌) را کنترل‌ و ثبت‌ کنید . به‌ دقت‌ مراقب‌ نشانه‌های‌ شوک‌ باشید و پانسمان‌ها را از نظر نشت‌ خون‌ کنترل‌ کنید. گردش‌ خون‌ را در نواحی‌ پایین‌تر از محل‌ باند پیچی‌ بررسی‌ کنید .
احتیاط‌!
مصدوم‌ را از خوردن‌، آشامیدن‌ یا سیگار کشیدن‌ منع‌ کنید.

اهداف‌
کنترل‌ خونریزی‌ بدون‌ فشردن‌ شی‌ء به‌ داخل‌ زخم‌
پیشگیری‌ از شوک‌ و به‌ حداقل‌ رساندن‌ آثار آن‌
به‌ حداقل‌ رساندن‌ امکان‌ عفونت‌
فراهم‌ کردن‌ شرایط‌ انتقال‌ فوری‌ به‌ بیمارستان‌
شی‌ در داخل‌ زخم‌ وجود دارد
۱) در صورت‌ امکان‌ دستکش‌ یکبار مصرف‌ بپوشید. دو طرف‌ شی‌ داخل‌ زخم‌ را محکم‌ فشار دهید تا لبه‌های‌ زخم‌ در کنار هم‌ قرار گیرند.
۲) اگر اندام‌ مصدوم‌ دچار آسیب‌ شده‌ است‌، این‌ اندام‌ را بلند کنید و بالاتر از سطح‌ قلب‌ مصدوم‌ نگه‌ دارید تا خونریزی‌ کاهش‌ پیدا کند.
۳) در صورت‌ امکان‌ به‌ مصدوم‌ کمک‌ کنید که‌ روی‌ یک‌ پتو دراز بکشد تا در برابر سرما محافظت‌ شود. در صورتی‌ که‌ مشکوک‌ به‌ بروز شوک‌ هستید، پاهای‌ مصدوم‌ را بلند کنید و بالاتر از سطح‌ قلب‌ او نگه‌ دارید.
۴) در دو سمت‌ شی‌ بالشتک‌ هایی‌ قرار دهید و بدون‌ فشار آوردن‌ روی‌ شی‌ به‌ دور آن‌ باند بپیچید.
۵) با استفاده‌ از یک‌ آویز و یا باند پیچی‌، اندام‌ آسیب‌ دیده‌ را در وضعیت‌ بالاتر نگه‌ دارید تا تورم‌ به‌ حداقل‌ برسد.

۶) با مرکز اورژانس‌ تماس‌ بگیرید و آمبولانس‌ درخواست‌ کنید. علایم‌ حیاتی‌ (سطح‌ پاسخ‌ دهی‌، نبض‌ و تنفس‌) را کنترل‌ و ثبت‌ نمایید . به‌ دقت‌ مراقب‌ نشانه‌های‌ شوک‌ باشید و پانسمان‌ها را از نظر نشت‌ خون‌ کنترل‌ کنید. گردش‌ خون‌ را در نواحی‌ پایین‌تر از محل‌ باند پیچی‌ بررسی‌ کنید.