امداد و نجات در کوهستان - تعرِیف بهمن

سلام . چون فصل زمستان است بد نیست که کمی درباره این پدیده طبیعی صحبت کنیم و تجربیات و دانسته هایمان را به اشتراک بگذاریم . تعریف بهمن : ریزش برف از ارتفاع در کوهستان بعلت سنگین شدن برف و عوامل خارجی دیگر . عوامل درونی موثر در ایجاد بهمن : شامل خود برف و بستر زیر برف می باشد . به عبارتی حجم ؛ جنس و لایه های برف به همراه میزان شیب و وضعیت بستر در ایجاد بهمن موثر هستند . عوامل بیرونی موثر در ایجاد بهمن : میتواند شامل صدا - حیوانات - باد - زلزله - کوهنوردان و ... باشد . نکات : اگر حجم برف تازه بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش بهمن کم است . اگر حجم برف تازه بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش وجود دارد ! اگر حجم برف تازه بیش از ۳۰ سانتیمتر باشد ریزش بهمن حتمی است !! جنس برف : به دو نوع است ؛ ۱ - برف خشک و یا پودری که مشخصات آن سبکی - دارا بودن اکسیژن زیاد در درون آن - بارش آن در دمای زیر صفر درجه - نچسبیدن به لباس و به سختی در دست گلوله شدن است . ۲ - برف خیس که مشخصات آن سنگینی - نداشتن اکسیژن زیاد - بارش در دمای صفر درجه - چسبیدن به لباس و گتر و راحت گلوله شدن در دست میباشد . لایه های برف : اگر لایه پودری روی لایه یخ زده فشرده باشد بهمن حتمی است و اگر لایه های یخ زده و فشرده روی هم باشند احتمال وقوع بهمن بسیار کم است . عوامل تاثیر گزار در برف : در دمای کم برف یخ می زند پس هر چه دما پایین تر و هوا سردتر باشد احتمال ریزش بهمن کم تر است . باد باعث انباشته شدن برف و ریزش آن می شود پس افزایش وزش باد برابر با افزایش خطر بهمن است . در ارتفاع بالا برف آب نمی شود و حجم برف زیاد می شود پس احتمال بهمن بیشتر است . شیب بستر : در شیب ۲۳ تا ۶۰ درجه احتمال بهمن زیاد است و در شیب های بیشتر و کمتر از این مقدار احتمال ریزش بهمن بسیار کم است . بیشترین بهمن ها در شیب ۳۰ تا ۴۵ درجه رخ داده است . همچنین در شیب های محدب خطر بیشتر از شیب های مقعر یا فرو رفته است . در شیب محدب سرعت بهمن هر لحظه بیشتر می شود و در شیب مقعر بالعکس . وضعیت بستر : اگر بستر زیر برف یکنواخت باشد احتمال ریزش بهمن زیاد می شود و هر چه یکنواختی آن کمتر باشد و موانعی مانند سنگ و بوته و درخت در آن باشد احتمال ریزش بهمن کم می شود . محدوده بهمن : معمولا به دور از یال ها و خط الراس ها است و بیشتر بطرف مرکز خط القعرها کوه است یعنی فرو رفتگی بین دو یال و زیر خط الراس . و از بالا به پایین شامل سه بخش تاج بهمن - مسیر بهمن و انتهای بهمن می باشد . انواع بهمن : ۱ - بهمن خیس : به شکل تکه های شکسته شده برفی حرکت می کند . مانند بهمن نقاب های برفی . ۲ - بهمن پودری یا خشک : سرعت زیادی دارد و نیازی به تحریک خارجی نداشته و بعلت وزن خودش فرو می ریزد و با ورود به مجاری تنفسی باعث مرگ فرد بهمن زده می شود . نکاتی که هنگام عبور از مسیر بهمنی باید به آن توجه کرد : ۱ - توقف گروه و دادن هشدار های لازم و مجهز شدن به نخ بهمن . افراد نیز نباید به هم اتصال داشته باشند ( مگر اینکه عبور از مسیر احتیاج به کار فنی و یخنوردی با حمایت داشته باشد که باید بصورت کرده دو نفره باشند ) . نخ بهمن : طنابی است کم قطر حدود ۶ میلیمتر به رنگ سفید و قرمز که با فلش و متراژ محل فرد حادثه دیده و فاصله با او را نشان می دهد . این طناب به کمر هر فردی که قصد عبور دارد بسته می شود بصورتیکه فلش ها بطرف شخص و نقطه صفر متراژ روی طناب بدور کمر وی باشد و انتهای طناب نیز آزاد بدنبال فرد بر روی برف کشیده می شود . ۲ - رعایت سکوت هنگام عبور . ۳ - عبور بصورت انفرادی . ۴ - قدم های بلند به هنگام عبور و استفاده از جاپای نفر اول بمنظور جلوگیری از تشکیل خط برش برف . ۵ - بازکردن بند تجهیزات از خود مانند کوله و کلنگ و ... تا بتوان بمحض ریزش بهمن در یک ثانیه همه وسایل را از خود جدا کرده و بدور انداخت . ۶ - بهترین زمان عبور حداقل ۲۴ ساعت پس از آخرین بارش برف و بهنگام صبح زود و یا غروب خورشید است که هوا سردتر است و آفتاب به برف نمی خورد . ۷ - برخلاف صعود از شیبهای تند که بصورت مارپیچ است ؛ صعود از شیب بهمنی باید بصورت مستقیم باشد . ۸ - تا حد امکان از بالای محدوده بهمن و نزدیک به تاج بهمن عبور کنیم تا حجم برف کمتری بالای سرمان باشد . نکاتی که فرد بهمن زده باید به آن توجه کند : ۱ - دور کردن همه تجهیزات مخصوصا فلزی و برنده از خود . ۲ - فرار کردن به محلهای امن . یعنی بصورت شنا خود را بروی بهمن بیاورد و بطرف بالا و سمت چپ یا راست فرار کند . ۳ - پوشاندن جلوی دهان و بینی . ۴ - باز کردن فضایی در جلوی صورت و سینه با کشیدن نفس عمیق جهت تنفس در زیر برف . ۵ - پیدا کردن جهت جاذبه زمین با انداختن آب دهان و در صورت امکان اقدام به حفاری بطرف بالا . نکاتی که اطرافیان باید به آن توجه کنند : دنبال کردن مسیری که فرد بهمن زده طی می کند با چشم تا زمان پایان بهمن . پیدا کردن نخ بهمن و وسایل فرد . گشتن نواحی پایین تر از محل شروع بهمن و حرکت فرد . در صورت امکان استفاده از سوند ( میله فلزی و باریک و بلند که داخل برف فرو می رود تا فرد را پیدا کنند ) .