ضرورت تعبیه جعبه کمک های اولیه با هزینه پنج تا ده هزار تومانی

 

جای جعبه جادویی در خانه ها کجاست؟

سارا هاشمی نیک
وقتی کتری آب جوش روی دست و پای کسی سرازیر می شود، وقتی کسی از پله های خانه پرت می شود یا هنگامی که دستش را با چاقوی آشپزخانه می برد، می گویند که حوادث خانگی رخ داده است. حوادث خانگی، اتفاقات غیرمترقبه و ناخوشایندی هستند که سلامت افراد خانواده را به خطر می اندازند. این حوادث بسیار متنوع و فراوانند و باوجود رعایت همه احتیاط های لازم، بازهم امکان رخ دادن آنها برای هر خانواده ای وجود دارد، از این رو لازم است که همیشه برای مقابله با این رویدادهای غیرمنتظره آماده باشیم.
از سوی دیگر مواجهه با حوادثی که سلامتی انسان را به خطر می اندازند، نیازمند دسترسی به ابزار و وسایل مناسب است. در حالی که بسیاری از ما به خاطر احتمال شکافتن یک درز و پاره شدن یک لباس،جعبه نخ و سوزن و ابزار خیاطی در خانه نگهداری می کنیم، از داشتن یک جعبه کمک های اولیه شامل ابزار و وسایل امداد و نجات متناسب با حوادث خانگی محروم هستیم. جعبه کمک های اولیه، یک جعبه سفیدرنگ در ابعاد۳۰تا 45سانتی متر است که در تمام داروخانه ها به فروش می رسد. روی تمام این جعبه ها نشان صلیب سرخ یا هلال احمر وجود دارد. قیمت متوسط نوع ایرانی این جعبه ها در بازار بین 3 تا 4هزارتومان است.
خطر در کمین است
ما اغلب خودمان را در یک حاشیه امن فرض می کنیم، یعنی گمان می کنیم که حوادث و سوانح هیچ وقت سراغمان نمی آیند؛ به عبارت دیگر دردها و اتفاقات ناخوشایند را مخصوص دیگران می دانیم و همین خوشبینی کاذب که نتیجه ناآگاهی وعدم اطلاع کافی ست، ما را در مقابل حوادث غیرمترقبه آسیب پذیر می کند. دکتر عباس گلدوست- عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی و مدرس دانشگاه داشتن جعبه کمک های اولیه را برای هر خانواده ای لازم و ضروری می داند و می گوید: اگرچه ما آمار دقیقی از حوادث خانگی نداریم و نمی دانیم که مثلا چند درصد از بریدگی ها درخانه اتفاق افتاده و همین طور شکستگی های استخوان و سوختگی ها، اما به صورت تخمینی می دانیم که وقوع حوادث این چنینی در خانواده های ایرانی رایج است و علت عمده اش هم ناآگاهی و بی دقتی ست. در نتیجه در هنگام وقوع حادثه، افراد خانواده شخص حادثه دیده، دوروبرش هستند و اولین اقدامات را این افراد می توانند انجام دهند، تا بعد او را به مراکز درمانی انتقال دهند و پزشک، اقدامات اساسی تر را انجام دهد. در نتیجه وجود جعبه  کمک های اولیه در هر خانه ای لازم و ضروری ست .
فرهاد شرف پور- مربی امداد و نجات هلال احمر و پزشکیار بدون مرز صلیب سرخ- با تاکید بر ضرورت داشتن جعبه  کمک های اولیه، اقلام مورد نیاز این جعبه را بر می شمارد. چیزهایی که برای جعبه کمک های اولیه شما لازم است عبارتند از: انواع باندهای سه گوش، نواری، کشی و توری به اضافه  گاز استریل وگاز وازلین که جهت بستن زخم های سطحی و گرم نگه داشتن عضله کاربرد دارند. اسپری ضربه خوردگی و گرفتگی عضله همراه کیسه یخ برای ساکت کردن درد و مداوای ضربه خوردگی و گرفتگی عضلانی. پماد سوختگی، سرم شست وشو، بتادین و ورقه های آلومینیومی استریل جهت مصدومان سوختگی، پماد ویکس و چسب گرم کن برای بستن و گرم نگه داشتن عضله در قسمت گرفته شده، دستگاه اندازه گیری فشارخون، پنس و قیچی، سوزن قفلی، ماسک مخصوص تنفس مصنوعی ، چسب زخم، چسب روی باند، چراغ قوه، ترمومتر، دستکش استریل و دستکش یک بار مصرف به اضافه داروهایی مثل آسپرین ، آنتی بیوتیک، قطره چشمی، قرص های تنظیم فشارخون، سرگیجه، حالت تهوع و قند خون از دیگر اقلام مورد نیاز برای جعبه کمک های اولیه هستند، شرف پور توصیه می کند مقداری از داروهایی که افراد خانواده به طور معمول از آنها استفاده می کنند را حتما داخل این جعبه بگذارید.
جای جعبه را باز کنید
جعبه کمک های اولیه در اکثر خانه های ایرانی جایی ندارد. دلیل عمده اش هم این است که برای به وجود آوردن احساس نیاز خانواده ها به این جعبه، تلاش زیادی نشده است. از این رو کمتر کسی می داند که تا قبل از رساندن مصدوم به پزشک و مراکز درمانی، چه اقدامات مفید و موثری برای درمان و حفظ جان او می توان انجام داد. این اقدامات به لحاظ اقتصادی هم مقرون به صرفه اند، چون موجب صرفه جویی در هزینه های درمان می شوند فرهاد شرف پور، اولین اقدامات انجام شده پس از حادثه را مهمترین و حیاتی ترین امور برای حفظ سلامت مصدوم می داند و می گوید: وقتی بریدگی عمیقی رخ می دهد و خونریزی می کند، ممکن است تا رساندن شخص به بیمارستان خونریزی آنقدر شدید شود که به مرگ مصدوم بینجامد، در صورتی که اگر افراد خانواده مریض، با استفاده از شریان بندهای موجود در جعبه کمک های اولیه مانع خونریزی بیشتر او شوند، جانش را نجات داده اند. یا مثلا اینکه با عارضه سوختگی چه باید کرد تا دچار عفونت نشود یا مصدوم دچار شکستگی استخوان را چطور و با چه وسیله ای تا مرکز درمانی حمل کنیم، اموری ست که احتیاج به شناخت کامل ابزار و وسایل موجود در جعبه کمک های اولیه دارد.
به اعتقاد این مربی امداد و نجات هلال احمر، علاوه بر ترویج فرهنگ نگهداری جعبه کمک های اولیه در منزل باید به مقوله آموزش استفاده از وسایل درون آن نیز پرداخت و با آگاهی و اطلاع رسانی از طریق رسانه هایی مثل مطبوعات و صدا و سیما روش های به کارگیری این ابزار و وسایل پزشکی را نیز به مردم آموزش داد. او می گوید: اگرچه ما هنوز درجا انداختن این جعبه به عنوان یکی از اثاث ضروری منزل مشکل داریم، اما این نخستین گام است، چرا که اگر حتی یک جعبه کمک های اولیه مجهز و کامل هم داشته باشیم، اما طرز استفاده و زمان به کارگیری وسایل داخل آن را ندانیم عملا هیچ کاری انجام نداده ایم و در جهت حفظ سلامت افراد خانواده مان، به همان ناتوانی گذشته  هستیم .
دکتر گلدوست نیز در توضیح علل ناآگاهی مردم درباره ضرورت استفاده از جعبه کمک های اولیه می گوید: مردم هنوز باور ندارند که چقدر می توانند به یکدیگر کمک کنند. با کمی هزینه کردن می شود یک جعبه داشت که همیشه در موقعیت های استرس زا ، وسیله موثری در آن پیدا می شود، وسیله ای که با استفاده از آن می توانیم جان عزیزانمان را حفظ کنیم و خطرات سوانح و حوادث را به حداقل برسانیم .
او به زلزله خیز بودن شهر تهران اشاره می کند و اینکه داشتن وسایل ضروری برای انجام کمک های اولیه و دانستن روش استفاده صحیح از آنها برای ساکنان این شهر چقدر ضروری و حیاتی ست و می گوید: بهتر است که جعبه کمک های اولیه در مکان مشخصی نصب شود تا در هنگام بروز بحران هایی مانند زلزله و حوادث موردی دیگر ، تمام اعضای خانواده از جای آن مطلع باشند و وقت زیادی صرف پیدا کردنش نشود. اگر در معماری ساختمان ها، چنانچه در برخی کشورهای دیگر معمول است، جای ویژه ای برای جعبه کمک های اولیه در نظر گرفته شود و حتی جعبه ای در آنجا نصب شود، خانواده ها خود را موظف خواهند کرد که آن جعبه را پر کنند. چنین جایگاهی، علاوه بر منازل باید در سایر مکان ها مانند اتومبیل، وسایل نقلیه عمومی مثل متروها و اتوبوس ها و همچنین ادارات و سازمان ها و مدارس نیز درنظر گرفته شود و جعبه هایی در حجم و اندازه های متفاوت در آن تعبیه شود ومتناسب با نوع حوادثی که ممکن است در آن محیط بروز کند، ابزار و وسایل مورد نیاز در این جعبه ها قرار داده شوند. مضاف براینکه باید افراد حاضر در آن محیط ها را جهت نحوه به کارگیری این ابزار و وسایل آموزش داد .
مربی امداد و نجات هلال احمر معتقد است که مسئولان بهداشت و درمان کشور باید برنامه های اطلاع رسانی خود را در این خصوص افزایش دهند تا جعبه کمک های اولیه وارد خانه های مردم شود و به عنوان جزو لاینفکی از زندگی روزمره، پذیرفته شود تا شاهد کاهش هزینه های درمان و عوارض ناشی از حوادث غیرمترقبه باشیم.
برای اینکه بدانیم خرید یک جعبه کمک های اولیه آماده، مقرون به صرفه تر است یا تهیه تک تک اقلام موجود در آن می توانیم با یک حساب سرانگشتی ساده قیمت متوسط این اقلام را با هم جمع کنیم: محلول بتادین 110تومان، باند کشی۷۵۰تومان، پدچشم۱۵۰تومان، گازوازلین و گازاستریل روی هم 160تومان، باند زخم 165تومان، پنبه 500تومان، دستکش۳۰۰تومان، ماسک دهان 100تومان، یک بسته چسب زخم ایرانی 165تومان، قیچی و تیغ، روی هم 800تومان که در مجموع می شود چیزی حدود۴۷۰۰تومان، در حالی که اگر به این صورت اقلام را خریداری کنید جعبه ای هم وجود ندارد که آنها را داخلش بگذارید، ولی اگر جعبه را خریداری کنید، پس از استفاده از محتویاتش می توانید دوباره آن را پر کنید.
مارک های آلمانی وانگلیسی جعبه کمک های اولیه نیز در بازار ایران موجود است که بین 8 تا 10هزارتومان قیمت  دارند، در حالی که اقلام موجود در آنها چندان تفاوتی با نوع ایرانی اش ندارد.
جعبه کمک های اولیه را در تمام داروخانه های سرتاسر شهر می توان پیدا کرد. اما داروخانه هلال احمر واقع در خیابان طالقانی بهترین مکان برای تهیه انواع جعبه هاست. در فروشگاه های لوازم پزشکی واقع در خیابان ولیعصر(عج)، پایین تر از سه راه جمهوری اسلامی و نرسیده به میدان منیریه هم علاوه بر عرضه انواع ابزار پزشکی و تجهیزات امداد ونجات، جعبه کمک های اولیه متناسب برای نیازهای خانگی، به فروش می رسد.

جعبه ضروری پنج هزار تومانی
بسیاری از خانواده ها جعبه کمک های اولیه دارند، اما کمتر خانواده ای پیدا می شود که اقلام ضروری این جعبه را بشناسد و مجموعه کاملی از ابزار و داروهای لازم جهت مواجهه با سوانح خانگی را برای جعبه کمک های اولیه خود فراهم کند. چنین جعبه ای اگر هم وجود داشته باشد، غالبا انباشته از داروهای ساده ای ست که افراد خانواده درهنگام ابتلا به بیماری های خفیف و معمولی، با استفاده از آنها اقدام به خود درمانی می کنند. اقلامی که برای یک جعبه کمک های اولیه خانگی و نه چندن تخصصی هر لازم است عبارتند است از: قیچی، تیغ، چسب زخم، باند زخم، پنبه، دستکش، ماسک دهان، گاز استریل، پدچشم، گازوازلین، باند کشی و محلول ضد عفونی کننده بتادین.