گزارش سفر به منطقه زلزله زده لرستان

گزارش سفر به منطقه زلزله زده  لرستان

قسمت اول

و ایران هر زمان تب دار و لرز آلود می لرزد و می گوید مرا دریاب !

من مام توام !  دخت عزیزم !  پور دستانم !  ....

بار دیگر ایران لرزید و این بار دلاوران خطه لرستان را اندوهناک و خشمگین ساخت دوباره راهی منطقه زلزله زده دیگری شدیم .هوا تاریک شده بود که به بروجرد رسیدیم مردم در میدانها و بلوارهای شهر چادر زده بودند زلزله صبح با آنکه تخریب زیادی در بروجرد نداشت اما شرط عقل نبود که زیر سقفی شب به صبح رسانند .

           

مردم می گفتند مدت زمین لرزه طولانی بود و همین بیشتر آنها را ترسانده بود. از چادر ها بگویم بعضی از آنها چادر های سفری بودند که مثل چادر ما تابستانی و سرد بودند و بیشتر چادر های ابداعی با پارچه و طناب و نایلون و ... که باکمک درخت ها آنها را مهار کرده بودند

      

      

خیلی از این چادر نامها تنها بدنه داشتند بدون سقف برای استتار یک خانواده و در هوای سرد بروجرد خدا می داند که بر مردم خصوصا پیران و کودکان چه می گذشت .

        

تصویر پیرمردی که چند پتوی نازک بر دوش انداخته بود و کنار جدول خیابان نشسته بود در خاطرم ماند . از وضع نابسامان مردم پرسیدیم و کمی عکس گرفتیم . اما چون خیابان ها تبدیل به خانه هایی شده بود که تنها پارچه هایی آنها را جدا می کرد و احتمال این را می دادیم که مردم از این وضعیت و در نیز درانتظار پس لرزه ها بودن  عصبی و خسته باشندترجیح دادیم  با سوالاتمان خسته ترشان نکرده و زودتربه سراغ محلهای اصلی حادثه برویم .

به هلال احمر شهر رفتیم  و خواستیم تا نام  روستاهای اصلی زلزله زده را به ما بگوید. و با در دست داشتن نقشه ای محلی که بسیار ضعیف و نا کارآمد بود راه افتادیم . اولین روستایی که می خواستیم به آن برسیم شیروان بود . می گفتند بعد از پادگان است که رفتیم ولی راه آن روستا را نیافتیم . لازم به ذکر است که روستاهای لرستان تقریبا مانند روستاهای مازندران به هم نزدیکند و از جاده اصلی فاصله زیادی ندارند . به بخش سیلاخور که مکان اصلی زلزله بود رسیدیم  شهر چالان چولان . بر سردر آن نوشته شده بود به چمن جولان شهر چالان چولان خوش آمدید . بعد از صحبت مهندس سعیدی با نمایندگان شوراهای سه روستا متوجه شدیم که تعداد کشته ها بسیار کمتر از ان است که ما انتظار داشتیم و خوشبختانه تمامی محبوسین در زیر اوار و مجروحین را مردم محلی از زیر اوار دراوردند و این برای ما به معنی ان بود که دیگر نیازی به اوار برداری نیست و فرصتی برای استراحت داریم .

       

در روبروی بخشداری گروهی با روشن کردن اتش منتظر نشسته بودند . بعضی از آنها از روستاهای اطراف آمده بودند که شاید بتوانند چادری برای خانواده شان پیدا کنند .جوانان در پی یافتن شاخه ها و چوب خشک برای افروختن آتش بودند . دوری در شهر زدیم . مردم در چالان چولان اغلب در چادر های هلال احمر خوابیده بودند . کنار شهر هم امبولانسی پارک کرده بود . در تاریکی نمی توانستیم روستاها را پیدا کنیم ناچار همانجا چادر زدیم .

                 

هوا بسیار سرد بود  طوری که نیمه شب تمام دیواره های چادر ما خیس بود صبح زود خوابیده نخوابیده برخاستیم . تازه دیدم که چه بر سر شهر آمده بود .

                       

 بیشتر خانه ها فرو ریخته بود و چون مردم آن منطقه اکثرا دامدارند . حیوانات خانگی هم وضع نابسامانی داشتند ...  ادامه دارد .

کارگاه آموزشی

کارگاه عملی چگونکی درمان و رسیدگی به مصدومان ناشی از انفجار مین  (1)   

با بهره گیری از مدل حیوانی      

رسیدگی به مجروحان ترامایی امری بسیار دشوار و نیازمند برخورداری از مهارت, تسلط و سرعت کافی در اجرای عملی پاره ای از مانورهای درمانی و حیات بخش است. با کمال تاسف شیوه آموزش پزشکی در کشور ما به گونه ای است که پرسنل درمانی اعم از پزشکان و پیراپزشکان, برای یادگیری این فنون حیات بخش ناگزیرند آموخته های تئوری خود را نخستین بار در بیماران واقعی به بوته آزمایش بگذارند. به گونه ای که گاه حتی برخی کارورزان پزشکی در قرار دادن لوله تراشه به گونه درست و در زمان مناسب مشکل دارند و یا تنها زمانی فرصت مناسب برای قرار دادن لوله قفسه سینه Chest tube , اجرای کات داون وریدی یا کریکوتایروتومی را به دست می آورند که دستیار سال اول رشته جراحی عمومی شده باشند.

این امر نه تنها چگونگی ارائه خدمات پزشکی به مصدمان نیازمند, بلکه کیفیت یادگیری و آموزش پرسنل درمانی  در نخستین تجربه های عملی آنان را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.

با در نظر گرفتن این موضوع و اهمیت فراوان برخی تکنیکهای حیات بخش در درمان مصدومان و مجرومان ناشی از انواع تروما,"" انجمن حمایت از مصدومان ناشی از مین ایران"" برای نخستین بار در کشور اقدام به برگزاری کارگاههای  عملی آموزش این تکنیکها با بهره گیری از مدل حیوانی کرده است.

خوشبختانه تجربه چندین دوره اجرای موفقیت آمیز این کارگاهها در جریان یک طرح پژوهشی بین المللی با عنوان ""کاهش میزان مرگ و میر و صدمات ناشی از انفجار مین ضد نفر"" ما را از کارایی بی نظیر این روش مطمئن کرده است.

شرکت کنندگان در این کارگاه از حیوانی مانند بز به عنوان یک سوژه عملی برای فراگیری و ممارست در اجرای برخی روشهای درمانی مورد استفاده در بیماران ترومایی مانند قرار دادن لوله تراشه, کریکوتایروتومی, قرار دادن لوله قفسه سینه Chest tube, کات داون وریدی, فاشیاتومی و لاپاراتومی اورژانس به منظور مهار خونریزی داخلی و نیز برخی اقدامات اولیه مانند احیای قلبی ریوی و قرار دادن کاتتر وریدی بهره می گیرند.

درجریان این کارگاه همچنین کاربردی ترین روشهای درمانی مانند چگونگی مهار خونریزی شریانی, احیای قلبی ریوی, قرار دادن لوله تراشه و کاتتر وریدی با استفاده از مانکن های آموزشی بسیار پیشرفته نیز آموزش داده می شود و شرکت کنندگان می توانند به دفعات دلخواه تکنیک مورد علاقه خود را روی مانکن تمرین کنند.

در حاشیه برخی مباحث بسیار ضروری نیز با کمک نرم افزار های آموزشی و اسلایدهای متعدد از لحاظ تئوری نیز مورد بحث قرار می گیرند.

نگاهی کوتاه به شیوه کاربرد مدل حیوانی  

در این روش ابتدا حیوان را به مدت دوازده ساعت NPO  می کنیم و مو های بخشهایی از بدن وی را درست همانند یک بیمار در انتظار جراحی می تراشیم.

به لحاظ مسایل اخلاقی ما خود را موظف می دانیم که در طول اجرای روشهای درمانی به گونه ای عمل کنیم که حیوان کوچکترین دردی متحمل نشود. از این روی درست همانند یک بیمار عادی پیش از انجام عملیات جراحی حیوان را بیهوش می کنیم.

روش بیهوش کردن و نگهداری سطح بیهوشی در حیوان با استفاده از داروهای ویژه نیز از مباحثی است که در این کارگاه به گونه عملی آموزش داده می شود.

شرکت کنندکان در دو گروه بیهوشی و جراحی تقسیم بندی می شوند. گروه بیهوشی مسئول روند نگهداری سطح بیهوشی و کنترل و ثبت علایم حیاتی حیوان خواهد بود و مسئولیت زنده نگهداشتن آن را تا پیش از ذبح بر عهده خواهد داشت.

پس از اطمینان از بیهوشی, حیوان را از خرکهای ویژه ای آویزان می کنیم و با استفاده از سلاح دوربرد مانند تفنگ کلاشینکف یا اسلحه با برد کوتاه مانند کلت کمری ترمای مشخصی را بر حیوان وارد می کنیم.

گروه جراحی که در جای دیگری انتظار می کشند از ترامای از پیش تعیین شده هیچ اطلاعی ندارند و می بایست با معاینات کامل خود از تمام جراحتهای حیوان آگاهی یابند.

پس از زخمی شدن حیوان بیهوش با فرا خواندن گروه جراحی عملیات امداد و نجات آغاز می شود و  اقداماتی مانند باز کردن راه هوایی , برقراری راه وریدی و تزریق مایعات کافی  و گرم نگه داشتن و انتقال مصدوم به اطاق عمل صحرایی به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

در جریان  اقدامات اولیه, گروه جراحی مسئول معاینه کامل مصدوم و مهار خونریزی است و در صورت تشخیص گروه بیهوشی مبنی بر ضرورت اجرای کریکوتایروتومی می بایست به سرعت از این روش برای باز کردن راه هوایی استفاده کند. همچنین قرار دادن لوله قفسه سینه Chest tube و نیز تعبیه کاتتر وریدی نیز از وظایف گروه جراحی است که زیر نظر مربیان کارگاه به طور عملی روی حیوان تجربه می کنند. همچنین در صورت نیاز گروه جراحی موظف است برای مهار خونریزی حیوان را لاپاراتومی کند.

پس از ثابت شدن علایم حیاتی و شرایط مصدوم سرپرست گروه جراحی گزارشی از شرح یافته های بالینی و تشخیص های گروه خود را به استحضار حاضران خواهد رساند و مشکلات و مسایل موجود به بحث گذاشته می شود.

در حیوان بعدی افراد گروه جراحی و بیهوشی جای خود را عوض می کنند تا هر فرد تمام اقدامات بیهوشی و جراحی را تجربه کند.

در پایان حیوان ذبح می شود و گوشت آن به مصارف خیریه اختصاص می یابد.

گفتنی است تمام افرادی که در این دوره های آموزش عملی شرکت کرده اند در پایان هر کارگاه از احساس اعتماد به نفس زاید الوصف خود در رسیدگی به مصدومان بسیار بدحال به شگفت آمده اند. آنان عقیده داشتند که از این پس دیگر در برخورد با چنین مصدومانی به اضطراب و سردرگمی دچار نخواهند شد.

گونه‌های مین

• مین صوتی (acoustic mine) : مینی که با امواج منتشرشده از هدف منفجر شود.
• مین ضد هوابُرد (anti-airborn mine) : مینی که در محلهای احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد کار گذاشته شود.
• مین ضد نفر (antipersonnel mine) : مینی برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیاده دشمن و ناتوان کردن آنها.
• مین ضد تانک (antitank mine) : مینی که تانک را از تحرک بیندازد یا باعث انهدام آن شود.
• مین کف‌نشین (bottom mine) : مینی که پس از رها شدن از ناو یا زیردریایی یا هواپیما در کف دریا قرار گیرد و دارای حسگرهای عمل‌کننده از نوع مغناطیسی و آوایی و فشاری باشد؛ این گونه مین برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به کار می‌رود.
• مین جهنده ضدنفر (bounding mine) : نوعی مین ضدنفر با خرج کوچکی که بدنه مین را به هوا پرتاب کند و موجب شود مین در بلندی سه یا چهار پایی (فوتی) منفجر و تکه‌های آن در کلیه جهت‌ها پرتاب شود.
• مین شیمیایی (chemical mine) : مینی محتوی مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد یا از کار انداختن یا آلوده کردن وسایل و زمین.
• مین دورفرمان (controlled mine) : مینی که از ایستگاه فرمانِ راه دور هدایت و منفجر شود.
• مین تأخیری (delayed action mine) : مینی که مدتی پس از تحریک شدن منفجر شود و اغلب پشت سر نیروهای عقب‌نشینی‌کننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌کننده دشمن به کار رود.
• مین تمرینی (drill mine) : گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و برای تمرینهای لجستیکی استفاده می‌شود.
• مین فوگاز (fougasse) : مینی که به محض انفجار آن تکه‌های فلزی یا اشیای دیگر در جهت‌های پیش‌بینی‌شده پرتاب شود.
• مین بی‌اثر (inert mine) : گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن همانند مین جنگی، اما کلیه مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر باشد.
• مین مهارشده (moored mine) : مینی که با استفاده از لنگر به کف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار شود؛ این مین در ژرفای متناسب با آبخور کشتیها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه کشتی به آن منفجر می‌شود.
• مین مشقی (practice mine)  : نوعی مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و ماسوره آن مقدار کمی ماده منفجره کُندشکن یا دودزا دارد.
• مین آموزشی (training mine) : مینی شبیه مین جنگی که فاقد ماده منفجره باشد.

• مین پخشی (scatterable mine) : مینی که به وسیله هواپیما یا بالگرد یا توپخانه یا خودروهای زمین پخش شود و در زیر خاک قرار داده نشود.